
Eenmanszaak of vennootschap: welke keuze past bij jou?
2 januari 2025
Een eenmanszaak of toch een vennootschap? Veel mensen twijfelen welke ondernemingsvorm het beste bij hun past, wanneer ze een eigen zaak starten. Herkenbaar? Logisch. Want deze keuze bepaalt niet alleen je administratieve verplichtingen, maar ook je aansprakelijkheid, belastingdruk en mogelijkheden voor fiscale optimalisatie. We zetten alle voor- en nadelen op een rijtje, zodat je een weloverwogen beslissing kunt maken.
- Wat is het verschil tussen een eenmanszaak en een vennootschap?
- Voor- en nadelen van een eenmanszaak
- Voor- en nadelen van een vennootschap
- Fiscaal voordeel: hoe zit het bij eenmanszaak vs vennootschap?
- Aansprakelijkheid en risico's vergelijken
- Kosten en administratieve verplichtingen
- Sociale bijdragen: wat betaal je als zelfstandige?
- Maaltijdcheques & extralegale voordelen: mogelijk in beide vormen?
- Conclusie: wat past het best bij jouw situatie?
Wat is het verschil tussen een eenmanszaak en een vennootschap?
Het fundamentele verschil zit in de juridische structuur. Bij een eenmanszaak handel je als natuurlijk persoon. Dat betekent dat er geen onderscheid is tussen jou en je zaak. Een vennootschap daarentegen is een aparte rechtspersoon met eigen rechten en plichten.
Dit verschil heeft verregaande gevolgen voor je aansprakelijkheid, belastingen en ook voor bepaalde fiscale voordelen. Zo zijn extralegale voordelen zoals maaltijdcheques enkel mogelijk binnen een vennootschapsstructuur.
Voor- en nadelen van een eenmanszaak
Voordelen van een eenmanszaak
Een eenmanszaak biedt vooral in de opstartfase aantrekkelijke voordelen:
- Snelle en goedkope oprichting: Je hebt geen notaris of minimumkapitaal nodig
- Eenvoudige administratie: Beperkte boekhoudkundige verplichtingen, geen dubbele boekhouding
- Directe winstuitkering: Alle winst die je maakt, vloeit rechtstreeks naar jou als privépersoon
Nadelen van een eenmanszaak
De keerzijde van deze eenvoud zijn enkele belangrijke beperkingen:
- Onbeperkte aansprakelijkheid: Je staat met je volledige privévermogen in voor zakelijke schulden
- Beperkte fiscale optimalisatie: Geen mogelijkheid tot extralegale voordelen zoals maaltijdcheques voor jezelf
- Hogere belastingdruk: Alle winst wordt belast via progressieve personenbelasting (tot 50%)
Met andere woorden, een eenmanszaak is vooral heel eenvoudig. Alleen, als je zaak goed draait, mis je cruciale opties om je vermogen te beheren, en als je zaak slecht draait, riskeer je (echt) alles te verliezen.
Voor- en nadelen van een vennootschap
Voordelen van een vennootschap
- Beperkte aansprakelijkheid: Je privévermogen blijft gescheiden van het bedrijfsvermogen
- Fiscale optimalisatie: Mogelijkheid tot maaltijdcheques, ecocheques en andere extralegale voordelen
- Lagere belastingtarieven: Vennootschapsbelasting (25%)
- Betere opvolgingsmogelijkheden: De vennootschap bestaat voort, onafhankelijk van jou als persoon
- Optie om extra vennoten aan te trekken: Ruimte voor financiële groei in de toekomst
Nadelen van een vennootschap
- Complexere oprichting: Notaris, financieel plan, en opstartkosten van €2.000 tot €5.000
- Meer administratie: Dubbele boekhouding, jaarrekening, algemene vergaderingen
- Beperkte toegang tot winst: Je kunt niet zomaar geld uit de vennootschap halen voor privédoeleinden
Met andere woorden, een vennootschap biedt je meer bescherming en flexibiliteit om te optimaliseren, maar het is ook duurder en complexer. Daarom moet het sop de kolen waard zijn voor jou.
Wanneer kies je best voor een vennootschap?
De keuze voor een vennootschap wordt interessant wanneer je:
- Jaarwinst structureel boven €40.000 ligt en/of je hoge financiële risico's loopt in je sector
- Plannen hebt om personeel aan te nemen
- Fiscaal wil optimaliseren via extralegale voordelen
Concreet voorbeeld: Stel je maakt €60.000 winst per jaar. Als eenmanszaak betaal je daar meteen - ongeveer - €30.000 belastingen (50%) op. In een vennootschap betaal je €15.000 vennootschapsbelasting (25%), plus personenbelasting op het loon dat je jezelf uitkeert. Zo blijft er meer geld over in je zaak die je op een meer interessante manier kan investeren en/of later, bijvoorbeeld via een winstuitkering of dividend, toch terug naar jou kan laten vloeien.
Fiscaal voordeel: hoe zit het bij eenmanszaak vs. vennootschap?
Zoals gezegd, bestaat er een groot fiscaal verschil tussen beide structuren. In een eenmanszaak wordt alle winst belast tegen de progressieve tarieven van de personenbelasting, tot 50% voor de hoogste schijven. Terwijl je bij een vennootschap 25% afdraagt via de vennootschapsbelasting.
Maar er is meer. Want als je een vennootschap hebt, kan je als zaakvoerder kiezen hoe je jezelf vergoedt: via brutoloon, dividend, of extralegale voordelen. Maaltijdcheques zijn hier een perfecte illustratie.
Als zaakvoerder kun je jezelf maaltijdcheques toekennen die:
- 100% zijn vrijgesteld van sociale bijdragen
- €2 per cheque fiscaal aftrekbaar zijn
- Dagelijkse kosten dekken zonder je brutoloon te verhogen
Aansprakelijkheid en risico's vergelijken
Bij een eenmanszaak ben je onbeperkt aansprakelijk. Dat betekent dat schuldeisers beslag kunnen leggen op je volledige vermogen, inclusief je woning, auto en spaargeld. Je kan wel een verklaring van niet-vatbaarheid voor beslag laten opstellen bij een notaris om je woning te beschermen, maar andere bezittingen blijven kwetsbaar.
Een vennootschap biedt zekerheid in de vorm van beperkte aansprakelijkheid. In principe kan je enkel het bedrag verliezen dat je in de vennootschap hebt geïnvesteerd. Let wel: banken vragen vaak nog persoonlijke waarborgen, zeker bij beginnende ondernemers, als je geld leent.
Kosten en administratieve verplichtingen
Eenmanszaak opstarten
- Inschrijving KBO: ongeveer €90
- Activering btw: gratis
Totaal: minder dan €200
Vennootschap opstarten (schatting)
- Notariskosten: €1.500 - €2.500
- Inschrijving en publicatie oprichtingsakte: €500 - €1.000
- Financieel plan en begeleiding: €0 - €1.500
Totaal: €2.000 - €5.000
Opgelet: in je financieel plan bereken je hoeveel geld je nodig hebt om je vennootschap op te richten en dat moet je dan kunnen inbrengen.
Verder heb je jaarlijks als vennootschap ook meer kosten: boekhouder, jaarrekening, vennootschapsbijdrage. Maar deze meerkosten worden vaak gecompenseerd door de fiscale voordelen, zolang de omzet (en winst) van je zaak hoog genoeg ligt.
Sociale bijdragen: wat betaal je als zelfstandige?
Als zelfstandige betaal je sociale bijdragen, ongeacht je ondernemingsvorm. Het verschil zit in de berekeningsbasis:
- Eenmanszaak: Sociale bijdragen op je volledige winst
- Vennootschap: Sociale bijdragen op je brutoloon als zaakvoerder
Hier bieden extralegale voordelen zoals maaltijdcheques een slimme oplossing. Ze verhogen je koopkracht direct dat je sociale bijdragen stijgen.
Maaltijdcheques & extralegale voordelen: mogelijk in beide vormen?
Dit is een cruciaal verschil dat vaak over het hoofd wordt gezien. Maaltijdcheques voor jezelf zijn enkel mogelijk als zaakvoerder binnen een vennootschap. Als eenmanszaak kun je geen maaltijdcheques aan jezelf toekennen, wel aan eventueel personeel. Waarom? Omdat je als eenmanszaak geen loon aan jezelf uitkeert, terwijl extralegale voordelen gekoppeld zijn aan een arbeidsovereenkomst.
Dit geldt voor andere (extralegale) voordelen:
- Ecocheques: alleen voor zaakvoerders in vennootschappen
- Groepsverzekering of Individuele Pensioentoezegging (IPT): alleen binnen vennootschapsstructuur, wel mogelijk met een eenmanszaak is bijvoorbeeld een Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ)
- Bedrijfswagen: fiscaal voordeliger in vennootschap
Heb je hier vragen over? Pluxee biedt oplossingen voor bedrijfsleiders én personeel en we helpen je graag om deze voordelen optimaal te benutten binnen de wettelijke kaders.
Conclusie: wat past het best bij jouw situatie?
De keuze tussen eenmanszaak en vennootschap hangt af van jouw specifieke situatie:
Kies voor een eenmanszaak als
- Je snel en goedkoop wilt starten
- Je winst beperkt blijft (onder €40.000 per jaar)
- Je weinig financiële risico's loopt
Wanneer je start in bijberoep of je bent nog niet zeker van het succes van je zaak, dan is een eenmanszaak een logische keuze. Dan is die eenvoud een meerwaarde, zolang je winst beperkt is.
Kies voor een vennootschap als
- Je structureel meer dan €40.000 winst verwacht - typisch iets voor freelancers met lage kosten
- Je zekerheid belangrijk vindt en de aansprakelijkheidsrisico's wilt beperken
- Je wilt profiteren van fiscale optimalisatie
Ook als je plannen hebt voor groei of opvolging, ben je vaak beter af bij een vennootschap.
Onthoud: je kunt altijd starten als eenmanszaak en later omvormen naar een vennootschap. De omgekeerde weg is veel complexer en duurder.
Denk je aan een vennootschap? Ontdek hoe Pluxee je helpt met fiscaalvriendelijke voordelen zoals maaltijdcheques. We maken fiscale optimalisatie eenvoudig en toegankelijk, zodat je meer tijd hebt voor wat echt telt: je bedrijf laten groeien.
Meer weten over extralegale voordelen via Pluxee
Disclaimer
Bij Pluxee doen we er alles aan om correcte en heldere informatie te delen over medewerkersvoordelen. Toch is elke situatie uniek. Voor juridisch, fiscaal of sociaal advies op maat raden we aan om contact op te nemen met een gespecialiseerde expert, zoals je notaris, boekhouder of sociaal secretariaat.