Zelfstandige worden: jouw gids

• Zelfstandig worden: een definitie
• Hoe start je als zelfstandige: praktische stappen
• Eenmanszaak of vennootschap: wat kies je best?
• Wat kost starten als zelfstandige?
• Belastingen en sociale bijdragen: wat moet je weten?
• Welke kosten zijn aftrekbaar?
• Je eerste medewerker in dienst nemen: wat komt erbij kijken?
• 4 veelgemaakte fouten van starters (en hoe jij ze vermijdt)
• Hoe jezelf slim verlonen als zelfstandige
• Planning voor de toekomst

Zelfstandig worden: een definitie

Zelfstandige worden betekent dat je je eigen economische activiteit start waarbij je zelf verantwoordelijk bent voor je inkomen, uitgaven en sociale bescherming. Je wordt letterlijk je eigen baas, maar dat brengt ook nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee. Werk je voornamelijk als expert, lees dan zeker de gids om een freelancer te worden.

Als zelfstandige bepaal je zelf:

• Welke klanten of projecten je aanneemt
• Wanneer en waar je werkt
• Hoe je jezelf vergoedt

Hoe start je als zelfstandige: praktische stappen

Stap 1: Ondernemingsvaardigheden aantonen

Afhankelijk van de sector waarin je wilt starten, zal je basiskennis van bedrijfsbeheer moeten kunnen aantonen. Dit kan via:

• Een diploma economie of bedrijfskunde
• Een cursus ondernemerschap
• Werkervaring in een leidinggevende functie

Stap 2: Kies je ondernemingsvorm

• Eenmanszaak: Eenvoudig maar beperkte fiscale voordelen
• Vennootschap: Complexer maar veel meer optimalisatiemogelijkheden

Stap 3: Registratie en formaliteiten

• KBO-inschrijving: Je ondernemingsnummer aanvragen
• Btw-nummer: Activeren als je btw-plichtig bent
• Sociaal verzekeringsfonds: Verplichte aansluiting regelen
• Ziekenfonds: Je nieuwe status doorgeven

Stap 4: Financiële basis leggen

• Zakelijke bankrekening: Voor gescheiden administratie
• Startkapitaal: Budget voor de eerste maanden
• Boekhouding organiseren: Zelf of via een professional

Tip: Denk al vroeg na over hoe je fiscaal voordelig verloning structureert. In een vennootschap kun je maaltijdcheques voor jezelf voorzien, wat significant meer netto oplevert dan alleen brutoloon.

Eenmanszaak of vennootschap: hoe kiezen

De keuze tussen eenmanszaak en vennootschap bepaalt niet alleen je aansprakelijkheid, maar ook je fiscale mogelijkheden.

Eenmanszaak: De snelle start

• Opstartkosten: vanaf €170
• Geen minimumkapitaal vereist
• Eenvoudige administratie

Maar: geen scheiding tussen privé- en bedrijfskapitaal. Met andere woorden, als je failliet gaat, riskeer je alles te verliezen. Lees meer over het starten van een eenmanszaak. Plus, je valt onder de personenbelasting en dat loopt snel op tot 50%.

Vennootschap: Duurder, maar beter beschermd

• Opstartkosten: €2.000-€5.000
• Beperkte aansprakelijkheid
• Fiscaal voordelig: 25% vennootschapsbelasting
• Extralegale voordelen mogelijk
• Hogere kosten op vlak van boekhouding

Aangezien je jezelf een loon uitkeert, kan je ook een beroep doen - zoals alle werknemers - op extralegale voordelen zoals maaltijdcheques en ecocheques. Lees meer over het oprichten van je vennootschap.

Wat kost starten als zelfstandige?

Eenmanszaak opstarten:

• KBO-inschrijving: €109
• Btw-activering: €60 (of soms gratis)

Totaal: vanaf €170

Vennootschap opstarten:

• Notariskosten: €1.500-€2.500
• Registratie en publicatie: €500-€1.000
• Financieel plan: €500-€1.500 (optioneel)

Totaal: €2.500-€5.000

Lopende kosten (beide):

• Sociale bijdragen: vanaf €898/kwartaal (hoofdberoep)
• Boekhouder: €1.000-€4.000/jaar
• Verzekeringen: €500-€2.000/jaar
• Professionele rekening: €60-€160/jaar

Slimme tip: Gebruik extralegale voordelen om fiscaal te optimaliseren zonder je brutoloon te verhogen.

Sociale bijdragen en belastingen: wat moet je weten?

Als zelfstandige betaal je sociale bijdragen ongeacht je ondernemingsvorm. Het systeem werkt anders dan bij werknemers, waar een deel van het loon wordt ingehouden. Als zelfstandige ben je hier volledig zelf verantwoordelijk voor.

De berekeningswijze hangt af van je gekozen structuur. Bij een eenmanszaak betaal je 20,50% sociale bijdragen op je volledige netto belastbaar inkomen. Werk je via een vennootschap, dan betaal je 20,50% op je brutoloon als zaakvoerder.

Als starter begin je met voorlopige bijdragen van €898,30 per kwartaal in hoofdberoep. Dit bedrag wordt twee à drie jaar later herzien op basis van het reële inkomen van dat jaar. Je betaalt dus eerst een schatting, die later wordt aangepast aan de realiteit.

Hier ligt ook een interessante kans voor fiscale optimalisatie. Maaltijdcheques vallen namelijk buiten de berekening van sociale bijdragen omdat ze geen deel uitmaken van je brutoloon.

Verdien je als zelfstandige meer dan verwacht? Dan is het verstandig om geld opzij te leggen voor de herberekening, of je voorlopige bijdragen tussentijds aan te passen. Zo voorkom je onaangename financiële verrassingen achteraf.

Welke kosten zijn aftrekbaar?

Ondertussen weet je dat je via een vennootschap meer kosten kan aftrekken dan via een eenmanszaak. Bekijk het overzicht ‘Lijst aftrekbare kosten’ en krijg alle informatie hierover nog eens op een rij.

Je eerste medewerker in dienst nemen: wat komt erbij kijken?

Wanneer je groeit en je eerste medewerker aanneemt, krijg je nieuwe verantwoordelijkheden.

Administratieve verplichtingen:

• Arbeidscontract opstellen
• Loonberekening organiseren (via een sociaal secretariaat)
• Dimona-aangiften doen
• Verzekeringen uitbreiden

Tip: Maak gebruik van extralegale voordelen als fiscaal slimme motivatoren. Denk aan maaltijdcheques of ecocheques, of een mobiliteitsbudget.

Pluxee maakt dit makkelijk beheerbaar voor groeiende zelfstandigen. Vanaf 1 medewerker krijg je toegang tot dezelfde professionele tools als grote bedrijven, maar dan aangepast aan jouw schaal en budget.

4 veelgemaakte fouten van starters (en hoe jij ze vermijdt)

1. Geen financiële buffer
   Leg minimaal 3-6 maanden uitgaven opzij voor kalme periodes of onverwachte tegenvallers.
2. Administratie onderschatten
   Slechte administratie kost geld bij controles en laat aftrekposten liggen. Investeer vanaf dag één in goede systemen.
3. Geen professioneel netwerk opbouwen
   Begin meteen met netwerken. Zelfstandigen leven van relaties en aanbevelingen.
4. Verzekeringen vergeten
   Arbeidsongeschiktheid, beroepsaansprakelijkheid, rechtsbijstand – deze verzekeringen kunnen je redden bij problemen.

Hoe jezelf slim verlonen als zelfstandige

De kunst van zelfstandig ondernemerschap zit ook in hoe je jezelf beloont. Eerlijk, bij een eenmanszaak heb je veel minder opties, behalve je winst inperken, zodat je minder belastingen en sociale bijdragen moet betalen.

Tip: bespreek met je boekhouder wat je kan inbrengen van kosten zoals internet, gsm, wagen, kantoor…

Via vennootschap:

• Brutoloon
• Onkostenvergoeding
• Extralegale voordelen zoals maaltijdcheques en ecocheques

Geen deel van je verloning, maar je kan jezelf als aandeelhouder een dividend uitkeren aan het tarief van 30% roerende voorheffing. Opgelet, je moet wel winst maken dan. Kan je drie tot vijf jaar wachten, dan maak je kans op een nog interessanter tarief.

Planning voor de toekomst

De kans is reëel dat als zelfstandige jouw pensioen een pak lager ligt dan dat als ‘gewone’ werknemer. Het kan daarom verstandig zijn om tijdig aan een bijkomende vorm van pensioenopbouw.

Je hebt verschillende opties:

• Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ )
• Individuele Pensioentoezegging(IPT )
• En als privépersoon aan individueel pensioensparen doen

Heb je ook een vennootschap, informeer wat voor jou interessant en haalbaar is via een groepsverzekering.

Klaar om te starten?

Zelfstandige worden is een spannende beslissing. Je neemt volledige controle over je carrière, je inkomen en je tijd. Begin met de juiste ondernemingsvorm, organiseer je administratie professioneel, en vergeet vooral niet om jezelf fiscaal te belonen voor je harde werk.

Wil je slim starten en meer netto overhouden? Ontdek hoe Pluxee zelfstandigen ondersteunt met fiscaalvriendelijke verloning. Je maakt de sprong om zelfstandige te worden, laat ons je helpen om het ook slim te doen.

Meer weten over extralegale voordelen via Pluxee

Disclaimer

Bij Pluxee doen we er alles aan om correcte en heldere informatie te delen over medewerkersvoordelen. Toch is elke situatie uniek. Voor juridisch, fiscaal of sociaal advies op maat raden we aan om contact op te nemen met een gespecialiseerde expert, zoals je notaris, boekhouder of sociaal secretariaat.